Waterschap Hunze & Aa's thesaurus
PREFERRED TERM
schotbalk
DEFINITION
- Een schotbalk is een balk die onderdeel uitmaakt van een waterkering in een sluis of een poort. Met neergelaten en gestapelde schotbalken in de daartoe aangebrachte sponningen kan de doorvaart of de coupure in een dijk worden afgesloten.
BROADER CONCEPT
RELATED CONCEPTS
ENTRY TERMS
- schotbalken
SCOPE NOTE
-
Voor extra zekerheid bestaat de constructie gewoonlijk uit twee rijen schotbalken, waartussen grond kan worden gestort. Brede openingen kunnen met pijlers worden gebouwd, waardoor meerdere openingen naast elkaar kunnen worden afgesloten.
Van oudsher worden hier balken van tropisch hardhout voor gebruikt, die naast de sluis of poort worden opgeslagen in een balkenloods of onder een afdak. Heden ten dage kent men ook schotbalkafsluitsystemen voor tijdelijke afsluiting of noodafsluiting van open kanalen. De schotbalken zijn dan vervaardigd uit aluminium, in frames vervaardigd uit roestvast staal met een afdichting met vuilwaterbestendig rubber.
De schotbalken kunnen ook gebruikt worden om het peil in een watergang op te stuwen. Dit gebeurt middels een schotbalkstuw.
Schotbalken zijn houten balken, welke benut worden als tijdelijke waterkering. Zij worden horizontaal op elkaar gestapeld, vastgezet in een aan weerszijden in het muurwerk aangebrachte schotbalksponning.
In dubbele rij (tussenruimte 0,50 1,00 m, opgevuld met klei) worden zij gebruikt als tijdelijke of noodkering in sluizen en stuwen. Bovendien benut men s. in enkele rij, in z.g. schotbalk-stuwtjes, voor regulering van de waterstand in beken en sloten. Houten s. zijn gewoonlijk voorzien van stalen ogen, zodat zij op eenvoudige wijze gelicht kunnen worden. Zij worden in de sponning vastgezet met een klos en een grendel om opdrijven of ontvreemding te voorkomen. Voor het tijdelijk afsluiten van grotere openingen gebruikt men stalen schotbalken. (Ensie)
Balk met een tijdelijke waterkerende functie die in (schotbalk)sponningen wordt aangebracht (bron: NPR 4768, Objecttypenbibliotheek Rijkswaterstaat (NL), CROW 156)
BELONGS TO GROUP
URI
https://begrippen.hunzeenaas.nl/id/begrip/Id-e07d9507-a2e6-4d00-931a-61980acf3627
EXACTLY MATCHING CONCEPTS
ABDL thesaurus
nl.wikipedia.org
Aquo-lex